अफ्रिकी मुलुक माडागास्करमा पानी र बिजुली कटौतीको विरोधमा युवाहरूले गरेको तीन दिने आन्दोलनले सरकार विघटनको अवस्था सिर्जना गरेको छ। राष्ट्रपति एन्ड्री रजोएलिनाले राष्ट्रिय टेलिभिजनमार्फत सम्बोधन गर्दै सरकारका सदस्यहरूले जिम्मेवारी पूरा गर्न नसकेको स्वीकार गर्दै माफी मागेका छन्।
संयुक्त राष्ट्रसंघका अनुसार यस आन्दोलनमा २२ जनाको मृत्यु र १०० भन्दा बढी घाइते भएका छन्, यद्यपि माडागास्करको परराष्ट्र मन्त्रालयले यो तथ्याङ्कलाई ‘अफवाह र भ्रममा आधारित’ भन्दै अस्वीकार गरेको छ। रोयटर्सका अनुसार केन्या र नेपालमा भएको जेनजी पुस्ताको आन्दोलनबाट प्रेरित यो प्रदर्शन पछिल्ला वर्षहरूमा देखिएको सबैभन्दा ठूलो आन्दोलन मानिएको छ।
आन्दोलनको विस्तार र क्षति:
राजधानी आन्तानानारिभोबाट सुरु भएको यो प्रदर्शन पछि आठ वटा अन्य सहरहरूमा फैलिएको थियो। सोमबार राजधानीको विश्वविद्यालय अगाडि प्लाकार्ड बोकेका युवाहरूले राष्ट्रिय गान गाउँदै सहरमा मार्च गरेका थिए। स्थिति नियन्त्रणमा लिन प्रहरीले अश्रुग्यास र रबरको गोली प्रहार गर्नुका साथै कर्फ्यू आदेश समेत जारी गरेको थियो।
आन्दोलनका क्रममा सुपरमार्केट, इलेक्ट्रोनिक्स पसल र बैंकहरूमा लुटपाट भएको छ भने केही नेताहरूको घरमा समेत आक्रमण भएको छ।
राष्ट्रपतिको प्रतिक्रिया र आगामी कदम:
राष्ट्रपति रजोएलिनाले युवाहरूसँग संवादका लागि ठाउँ बनाउन चाहेको बताएका छन्। उनले क्रोध, पीडा, र विद्युत् कटौती तथा पानी आपूर्तिको समस्याले ल्याएको कठिनाइलाई आफूले बुझेको र आवाज सुनेको बताएका छन्। उनले लुटपाटबाट प्रभावित व्यवसायहरूलाई सहयोग गर्ने उपायहरू अपनाउने वाचा पनि गरेका छन्।
रजोएलिनाको राजनीतिक पृष्ठभूमि:
एन्ड्री रजोएलिना २००९ को ‘कू’ मार्फत पहिलो पटक सत्तामा आएका थिए। २०१४ मा पदत्याग गरे पनि २०१८ को निर्वाचनमा विजयी भई पुनः राष्ट्रपति बनेका थिए। २०२३ डिसेम्बरमा भएको निर्वाचनमा तेस्रो कार्यकाल सुनिश्चित गरे पनि उनका प्रतिद्वन्द्वीहरूले सो निर्वाचनमा अनियमितता भएको दाबी गर्दै आएका छन्।
के यो घटनाले माडागास्करको राजनीतिक भविष्यमा नयाँ मोड ल्याउला? यो हेर्न बाँकी नै छ।
